Regio Rijn-Maasmonding / Volkerak-Zoommeer

De dichtbevolkte regio Rijn-Maasmonding/Volkerak-Zoommeer (RMM/VZM) is een dynamisch gebied, met havenactiviteiten, stedelijke gebieden, Greenports (tuinbouw) en het natuurgebied De Biesbosch.

Een zeer dynamisch gebied met veel belangen, waarbij het water een grote invloed heeft. Zowel van de zee als van de grote rivieren. Samen zorgen zij voor een verloop van zout – brak – zoetwater. Zo wordt bijvoorbeeld bijlage rivierafvoeren de zoutinvloed vanuit zee sterker en kunnen belangrijke innamepunten zoals bij Gouda (Hollandse IJssel), Bernisse en langs het Volkerak-Zoommeer te zout worden.

Voldoende zoetwater is van groot belang voor onder meer de bereiding van drinkwater, proceswater voor industrie en voor peilhandhaving, beregening en regulering van de waterkwaliteit in de polders. Wanneer het gebied te zout dreigt te worden, treden bijzondere maatregelen in werking zoals bijvoorbeeld KWA (klimaatbestendige wateraanvoer).

Noodzaak

Het watersysteem van de Rijn-Maasmonding wordt steeds meer op de proef gesteld. Hoge rivierafvoeren en hevige neerslag in combinatie met hoge zeewaterstanden kan voor wateroverlast of overstromingen zorgen. Daarnaast zijn, in perioden met lage rivierafvoeren, grote delen van de Rijn-Maasmonding gevoelig voor verzilting. Verzilting is het geleidelijk toenemen van het zoutgehalte van in bodem en/of water. Dit kan een probleem worden wanneer het toenemende zoutgehalte de zoetwatervoorziening bedreigt. De verwachting is dat dergelijke situaties -zowel te veel als te weinig (zoet)water- zich door klimaatverandering frequenter gaan voordoen. Met een mogelijk gevolg dat de aanvoer van zoetwater wordt beperkt. De regio Rijn- Maasmonding is daarom genoodzaakt om beter, slimmer en efficiënter om te gaan met de sturing en beschikbaarheid van het zoetwater. En om nog beter samen te werken tijdens (extreme) hoogwatersituaties.

Slim Watermanagement

Slim Watermanagement heeft als ambitie de zoetwaterbeschikbaarheid zoveel mogelijk op peil te houden en zoetwater zo goed mogelijk te verdelen. Dit kan onder andere door het beheer van het hoofdwatersysteem en de regionale systemen beter op elkaar af te stemmen. Bovendien zijn specifieke omstandigheden denkbaar, waarbij onder andere de inzet van de Haringvlietsluizen, stuw Hagestein en de Volkeraksluizen met onderliggend deelsysteem Volkerak-Zoommeer, een bijdrage kunnen leveren aan het wateraanbod vanuit het hoofdwatersysteem.

Stand van zaken

Het project Slim Watermanagement is in 2015 gestart met een inventarisatie van mogelijke maatregelen in de deelgebieden van de Rijn- Maasmonding. bijvoorbeeld: de Hollandsche IJssel, de Parksluizen, het Volkerak-Zoommeer en het Brielse meer. Ook wordt gekeken naar de onderlinge samenhang van deze deelsystemen.

Binnen de deelgebieden zijn specifieke maatregelen uitgewerkt om het systeem robuuster in te richten en meer kennis op te bouwen over de systeemwerking. En zijn redeneerlijnen opgesteld om onderlinge afspraken en de werking van het systeem in vast te leggen. Zo is onder andere met een praktijkproef onderzocht hoe het peil in het Volkerak-Zoommeer uitzakt wanneer geen water ingelaten kan worden en hoe met data-analyse het zoet-zoutgedrag bij verziltingsgevoelige inlaten voorspeld kan worden . Ook is een serious game ontwikkeld. Met dit spel kan op een interactieve manier ervaren worden wat de uitdagingen zijn om gebiedsgericht en samen met andere waterbeheerders het waterpeil en de waterkwaliteit op orde te houden.