Regio Rivierengebied
De Slim WM regio Rivierengebied behelst het watersysteem Nederrijn/Lek en gaat hoofdzakelijk over de samenwerking waterschap Rivierenland met Rijkswaterstaat Oost-Nederland en bij droogte ook met het Watermanagementcentrum Nederland (WMCN). De Slim WM regio Rivierengebied is voor haar watervoorziening afhankelijk van de keuzes die er bij ernstige watertekorten rondom de nationale waterverdeling worden gemaakt.
De Nederrijn/Lek is een rustige, middelgrote rivier die een groot deel van het jaar gestuwd is. Er liggen stuwen bij Driel, Amerongen en Hagestein. Alleen bij hoogwater, ongeveer zestig dagen per jaar, stroomt de rivier vrij af. Vanaf stuw Hagestein stroomt de rivier zonder stuwen af naar zee. Alleen als de Maeslantkering dichtgaat wordt de weg naar zee tijdelijk afgesloten.
Stuw Driel wordt hoofdzakelijk ingezet voor de waterverdeling over de Rijntakken (Waal, Nederrijn en IJssel). Stuwen Amerongen en Hagestein regelen de peilhandhaving voor de scheepvaart op de Nederrijn.
Noodzaak Slim WM
Waterschap Rivierenland kan onder reguliere en droge omstandigheden over het algemeen voldoende water aanvoeren vanuit het hoofdwatersysteem. Bij lange periodes van droogte kunnen -naast problemen voor de scheepvaart- wel problemen ontstaan voor de wateraanvoer. De omliggende regionale wateren kunnen dan van onvoldoende water worden voorzien voor bijvoorbeeld landbouw. Dat geldt in het bijzonder voor de Kromme Rijn. Deze inlaat heeft geen pompgemaal en de waterinlaatmogelijkheid is afhankelijk van het waterpeil op de Waal. Hoe lager het peil hoe minder water kan worden ingelaten. Waterinlaten van waterschap Rivierenland met een pompgemaal en de inlaat van het Valleikanaal (Grebbesluis) komen pas in de problemen wanneer het niet meer lukt het stuwpeil Amerongen – Driel te handhaven. Dit komt alleen in zeer extreme laagwateromstandigheden voor. De verwachting is wel dat in de toekomst deze extreme laagwateromstandigheden (steeds) vaker zullen voor komen. Het is dan belangrijk dat vanuit voldoende samenhang en afstemming de waterverdeling plaats vindt.
Slim Watermanagement
Om het rivierwater in geval van droogte zo goed mogelijk te verdelen, wordt het stuwbeheer afgestemd op de watervraag aan het gestuwde deel van de Nederrijn/Lek. Rijkswaterstaat zoekt onder de vlag van Slim Watermanagement steeds naar optimalisatiemogelijkheden van het stuwenprogramma. De vraag is bijvoorbeeld hoe de bediening van de stuwen nog beter af te stemmen op de actuele waterbehoefte. En hoe om te gaan met de ontwikkeling dat laagwaterperioden in de toekomst extremer worden en ook langer gaan duren. Andere vraag is in hoeverre de inlaatwerken naar kleinere waterlopen geschikt (te maken) zijn om ook bij lagere rivierwaterstanden voldoende water in te laten.
Stand van zaken
Slim watermanagement is een manier om het operationele waterbeheer voor de Nederrijn/Lek continu te verbeteren en in te spelen op de veranderingen die we zien aankomen. Op dit moment wordt verkend welke maatregelen er in de praktijk kunnen worden genomen. Zo is er een onderzoek uitgevoerd naar alternatieve bedieningsscenario’s voor de stuwen in perioden van extreme droogte: wat is er dan mogelijk en is er behoefte aan andere sturing? De resultaten en eventuele vervolgstappen worden samen met de regionale partners besproken en uitgewerkt.