‘Ons informatiescherm leidt tot begrip en vertrouwen’

De Slim WM-regio RMM/VZM is een dynamisch gebied, met havenactiviteiten, stedelijke gebieden, greenports voor tuinbouw en natuurgebied De Biesbosch. Bij lage rivierafvoeren is het gebied gevoelig voor verzilting. Niet zo raar dus dat adviseur zoetwater Jirôme van der Boon in zijn werk voor het Hoogheemraadschap van Delfland veel data gebruikt. ‘Die data gaan niet alleen over wat er in Delfland gebeurt. In het watersysteem hangt alles met elkaar samen. Water stopt immers niet bij de beheergrenzen. Vandaar dat ik graag gebruikmaak van het informatiescherm van de Slim WM-regio RMM/VZM. Bovenop data over bijvoorbeeld de (verwachte) waterstand in de Rijn, waterbalansen van de regio en, misschien wel het belangrijkst, zoutconcentraties in het gebied.’

Inzicht in het watersysteem

Jirôme legt uit waarom data voor Delfland zo belangrijk zijn. ‘De inlaatpunten in West-Nederland voor zoet water staan in open verbinding met de zee. Als de rivierafvoer tijdens een droogte afneemt, dringt er meer zout uit de zee door in het watersysteem. Met als risico dat het water te zout wordt. Dit kan tot problemen leiden bij ons, maar ook bij onze buren, zoals het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Zij kunnen dan bij ons het verzoek neerleggen om meer zoetwater hun kant op te sturen.’ Data helpen Jirôme bij het verkrijgen van inzicht in hoe het watersysteem ervoor staat en of er maatregelen nodig zijn. ‘Daarom ben ik ook zo blij met ons informatiescherm. Hierdoor beschikt iedereen in onze regio over dezelfde informatie. Het geeft inzicht in het watersysteem en laat zien dat alles met elkaar samenhangt. Dat is vooral belangrijk bij beheergrensoverstijgende vraagstukken, die spelen als het te droog is of te nat. Het zorgt ook voor vertrouwen: je weet waar waterbeheerders tegenaan lopen. En het leidt tot begrip: het is voor iedereen inzichtelijk waarom we bepaalde maatregelen op bepaalde momenten moeten nemen. Het haalt kennis uit hoofden en maakt dit voor iedereen toegankelijk.’

Continu informatie nodig

In de droge zomer van 2022 gebruikte Jirôme het informatiescherm dagelijks. ‘En soms wel meerdere keren per dag. We hadden toen continu informatie nodig over hoe het er “in het veld” voorstond. Bijvoorbeeld om inzicht te krijgen in de zouttong richting de inlaat van het Brielse Meer. Het grootste deel van het Delflandse zoetwater komt namelijk uit het Brielse Meer. Om voldoende water in het Brielse Meer te hebben, wordt er water vanuit het Spui ingelaten. Hoe droger het is, hoe groter de invloed van het getij op de waterstand en de zoutconcentraties bij die inlaat. Voor ons was het in de zomer van 2022 van groot belang om te weten of dit inlaatpunt niet te zout werd. Het informatiescherm verschafte ons dat inzicht, wat ons toen echt geholpen heeft bij het bepalen of er maatregelen nodig waren.’ Dit jaar is het minder droog en logt Jirôme gemiddeld twee keer per week in. ‘Bij regulier beheer hebben we de input uit het informatiescherm gewoon minder hard nodig.’

Breder kijken

Over het algemeen is Jirôme zeer tevreden over ‘zijn’ informatiescherm. ‘Het is heel visueel, waardoor je als gebruiker een goed inzicht krijgt in wat er speelt in het regionale watersysteem. Het maakt m’n werk ook echt leuker, doordat je breder leert kijken dan alleen je eigen waterschap. Dat zorgt voor verbreding in mijn werk.’ Tegelijkertijd ziet hij ook verbeterpunten. ‘De performance kan soms wel wat beter. Daarmee bedoel ik dat het systeem als er veel mensen tegelijk zijn ingelogd aan de trage kant is.’ Zelf kijkt hij op het informatiescherm vooral naar de data over zoutindringing, omdat die voor zijn werk het belangrijkst zijn. ‘Maar collega’s die zich bezighouden met wateroverlast zullen heel andere data raadplegen.’ Het scherm biedt daarnaast duiding bij de data. ‘Zelf maak ik daar nu weinig gebruik van, vooral omdat ik inmiddels weet hoe het scherm werkt en welke data ik nodig heb. Maar toen ik net begon aan deze baan, hielp dit me met het begrijpen van de data.’

Verder optimaliseren

Jirôme kijkt met belangstelling naar de ontwikkelingen op het gebied van de Informatievoorziening Slim WM (IV Slim WM). ‘Ik sta er redelijk open in. Zo heb ik als gebruiker van een van de huidige informatieschermen ook al input aangeleverd om de informatiearchitecten te helpen bij het opstellen van de Project Start Architectuur (PSA).’ Hij zelf vindt het vooral belangrijk dat de IV Slim WM niet helemaal aan de voorkant wordt dichtgetimmerd. ‘Ik zou het fijn vinden als we het instrument nadat het is gebouwd verder kunnen optimaliseren aan de hand van ervaringen in de praktijk. En dat we hier open met elkaar over kunnen communiceren.’ Wat wil hij Boris Everwijn, de nieuw gestarte projectmanager IV Slim WM meegeven. ‘Heel veel succes vooral’, zegt Jirôme met een glimlach. ‘En dat de informatieschermen en de IV Slim WM een hele mooie uiting zijn van hoe we in Nederland ons waterbeheer steeds beter vormgeven. Dat we elkaar als waterbeheerders genoeg vertrouwen om onze data met elkaar te delen en hier ons waterbeheer deels op baseren en beheergrensoverschrijdend uitvoeren, is uitzonderlijker dan we denken. Daar mogen we best trots op zijn.’